ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE -  od 1 stycznia 2024 r. – nowe zasady

Od 1 stycznia 2024 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych regulujące warunki przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, które wprowadziła ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym.

Komu będzie przysługiwać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach

Świadczenie pielęgnacyjne od stycznia 2024 r. będzie wynosiło 2988,00 zł i będą mogły otrzymać je osoby, które sprawują opiekę nad osobami z niepełnosprawnościami w wieku do ukończenia 18. roku życia.

Nie ulegają natomiast zmianie rodzaje orzeczeń o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, które są wymagane przy ubieganiu się o świadczenie pielęgnacyjne. 

W związku z tym, od 1 stycznia 2024 r., tak jak obecnie aby otrzymać świadczenie pielęgnacyjne wymagane będzie aby osoba wymagająca opieki legitymowała się ważnym orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (takie orzeczenie zawiera informację 
w punktach 7 i 8 o treści: „wymaga”) albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zmienione przepisy rozszerzają również krąg osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego – od 1 stycznia 2024 r.  świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać następującym opiekunom:

1. matce albo ojcu,
2. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 oraz z 2022 r. poz. 2140) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
3. opiekunowi faktycznemu dziecka,
4. rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.

Możliwość  łączenia pracy zawodowej z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego

Jedną z najważniejszych wprowadzanych zmian jest możliwość łączenia aktywności zawodowej, bez żadnych ograniczeń z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego. Oznacza to, że po zmianach  świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać rodzicom lub innym ww. kategoriom opiekunów opiekującym się dziećmi z niepełnosprawnościami w wieku do ukończenia 18 r. życia, bez jakiegokolwiek ograniczeń lub limitów w zakresie podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Ponadto świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać również w sytuacji gdy opiekun dziecka w wieku do ukończenia 18 r. życia ma ustalone prawo do własnej emerytury lub renty lub innego świadczenia emerytalno-rentowego.

Podwyższenie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego

Nowe przepisy przewidują również, że w przypadku gdy opiekun otrzymujący świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie sprawował opiekę nad więcej niż jedną osobą (dzieckiem) w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się odpowiednim ww. orzeczeniem o niepełnosprawności, to  wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jest podwyższana  o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka – warunkiem jest złożenie wniosku przez opiekuna o podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego (uwaga: nie dotyczy to dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej oraz dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego).

Wnioski o świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach

Wnioski o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach będzie można składać po wejściu w życie nowych przepisów czyli od 1 stycznia 2024 r.

Tak jak dotychczas, wnioski będzie można składać tradycyjnie na formularzach papierowych, które ma obowiązek udostępnić ww. organ lub drogą elektroniczną za pośrednictwem portalu Emp@tia .

Uwaga: osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18 r. życia, które pobierają już świadczenie pielęgnacyjne przyznane im zgodnie z aktualnymi przepisami  i które będą chciały po 31 grudnia 2023 r. otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach, będą również musiały złożyć nowy wniosek o to świadczenie z jednoczesnym oświadczeniem o rezygnacji ze „starego”, dotychczas otrzymywanego świadczenia pielęgnacyjnego.

ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE NA STARYCH ZASADACH

            Z dniem wejścia w życie ustawy o świadczeniu wspierającym czyli 1 stycznia 2024 r. zostaje uchylony art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych regulujący zasady przysługiwania specjalnego zasiłku opiekuńczego. Jednakże, na podstawie przepisów przejściowych,  specjalny zasiłek opiekuńczy będzie  mógł być nadal przyznawany także po 31 grudnia 2023 r. na zasadzie zachowania praw nabytych, które są uregulowane w przepisach przejściowych ustawy o świadczeniu wspierającym. Ochrona praw nabytych będzie również dotyczyć opiekunów, którym przyznano świadczenie pielęgnacyjne na strych zasadach obwiązujących do 31 grudnia 2023 r. 

Zatem osoby, które przed dniem lub po dniu wejścia w życie ustawy o świadczeniu wspierającym nabyły lub nabędą prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach obowiązujących do dnia  31 grudnia 2023 r.  i za okres co najmniej do dnia 31 grudnia 2023 r.  będą uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, będą mogły zachować prawo do tych świadczeń na zasadzie ochrony praw nabytych na obowiązujących do 31 grudnia 2023 r. dotychczasowych zasadach przewidzianych w ustawie o świadczeniach rodzinnych  – jednak nie dłużej niż do końca okresu, na który prawo zostało przyznane.

Ww. osoby, zachowają prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., również w przypadku, gdy osobie nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności. Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego  i specjalnego zasiłku opiekuńczego w tym przypadku konieczne będzie złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia, a następnie złożenie wniosku o świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności (art. 63 ust. 3 ustawy).

Uwaga: prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach dotychczasowych przysługiwać będzie ww. osobom korzystającym z ochrony praw nabytych również po upływie okresu zasiłkowego na który ten zasiłek został przyznany (czyli także na kolejne okresy zasiłkowe) pod warunkiem, że wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego na nowy okres zasiłkowy zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym zakończył się dotychczasowy okres zasiłkowy (czyli w ciągu 3 miesięcy od dnia 31 października danego roku kalendarzowego). 

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w przypadku śmierci osoby wymagającej opieki

Nowym przepisem, który zacznie również obowiązywać od 1 stycznia 2024 r. jest art. 17 ust. 4a ustawy o świadczeniach rodzinnych, zgodnie z którym, w przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba sprawująca opiekę zachowuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki. Analogiczna regulacja obowiązująca od 1 stycznia 2024 r. w sytuacjach gdy śmierć osoby wymagającej opieki nastąpi po 31 grudnia 2023 r. dotyczyć również będzie osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne na podstawie przepisów dotychczasowych (przepisy przejściowe art. 63 ust. 12 -14 u.ś.w.).

 Poniżej wniosek do pobrania:

https://www.gov.pl/web/rodzina/11iv-jednorazowa-zapomoga-z-tytulu-urodzenia-sie-dziecka-tzw-becikowe

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego :

Przyznawane są na warunkach określonych w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Na podstawie przepisów tej ustawy realizowane jest wsparcie materialne dla osób uprawnionych do alimentów, które ich nie otrzymują z uwagi na bezskuteczność egzekucji. Wsparcie to realizowane jest poprzez przyznawanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego dla osób spełniających kryteria ustawowe (np. kryterium dochodowe).
Fundusz alimentacyjny stanowi system wspierania osób uprawnionych do alimentów środkami finansowymi z budżetu państwa.

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Przyznawany jest na okres zasiłkowy, który rozpoczyna się od dnia 1 listopada i obowiązuje do dnia 31 października następnego roku.

Z tytułu urodzenia się żywego dziecka przysługuje jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka w wysokości 1000 zł na jedno dziecko.

Świadczenie rodzicielskie będzie przysługiwać osobom, które urodziły dziecko, a które nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego.

Przyznawany jest w wysokości 215,84 zł, na pokrycie wydatków związanych z koniecznością zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy )

Jednorazowe świadczenie przysługuje:

Wnioski na nowy okres zasiłkowy 2021/2022 w sprawie ustalenia do świadczenia wychowawczego będą przyjmowane:
-drogą elektroniczną od dnia 1 lutego 2021 r.
-w formie papierowej od dnia 1 kwietnia 2021 r.

Wnioski w formie papierowej przyjmowane będą codziennie

w godzinach od 10:00 do 13:00

W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze na kolejny okres złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami do dnia 30 kwietnia danego roku, ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz wypłata przysługującego świadczenia następuje do dnia 30 czerwca tego roku.

W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze na kolejny okres złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami w okresie od dnia 1 maja do dnia 31 maja danego roku, ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz wypłata przysługującego świadczenia wychowawczego następuje do dnia 31 lipca tego roku.

W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze na dany okres złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 czerwca danego roku, ustalenie prawa oraz wypłata świadczenia wychowawczego przysługującego świadczenia następuje do dnia 31 sierpnia tego roku.

W przypadku złożenia wniosku na dany okres w okresie od dnia 1 lipca do dnia 31 lipca danego roku, ustalenie i wypłata świadczenia wychowawczego następuje do dnia 30 września tego roku.

W przypadku złożenia wniosku na dany okres w okresie od dnia 1 sierpnia danego roku do dnia 31 sierpnia danego roku, ustalenie i wypłata świadczenia wychowawczego następuje do dnia 31 października tego roku.

 Od 1 lipca do 30 listopada można składać wnioski o świadczenie z rządowego programu Dobry Start (tzw. 300 plus). Od tego roku przyznawaniem i wypłatą tych świadczeń zajmuje się ZUS. Wnioski można złożyć wyłącznie elektronicznie – za pomocą portalu Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, bankowości elektronicznej lub portalu Emp@tia. Świadczenia trafią wyłącznie na rachunki bankowe.

W ramach programu Dobry Start rodzice i opiekunowie dzieci mogą otrzymać jednorazowe wsparcie w wysokości 300 zł na zakup podręczników i artykułów szkolnych.
Wnioski można składać od 1 lipca do 30 listopada wyłącznie online:
• przez serwisy bankowości elektronicznej tych banków, które udostępniły taką możliwość,
•  na portalu PUE ZUS, 
• na portalu Emp@tia.
Od 1 lipca 2021 r. obsługą wniosków, przyznawaniem i wypłatą świadczeń zajmuje się ZUS. Dlatego wszystkie informacje o złożonym wniosku i świadczeniu będą dostępne na portalu PUE ZUS. Osoby, które nie mają jeszcze swojego profilu na PUE ZUS, mogą go założyć samodzielnie przez internet lub z pomocą pracownika ZUS - w naszej placówce, podczas e-wizyty, w czasie naszego dyżuru w innej instytucji.
ZUS wypłaci pieniądze tylko na konto bankowe wskazane we wniosku. Wypłata będzie realizowana:
 • do 30 września 2021 r. – na podstawie wniosków złożonych do końca sierpnia,
 • w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku – na podstawie wniosków składanych od września.
Aby ułatwić wypełnianie i składanie wniosku o świadczenie z programu Dobry Start przez rodziców, opiekunów prawnych oraz osoby sprawujące pieczę nad dzieckiem, na PUE ZUS udostępniliśmy intuicyjny kreator wniosków. Kreator krok po kroku prowadzi wypełniającego wniosek przez proces uzupełniania wymaganych danych i informacji.  
Każda osoba, która będzie potrzebowała wsparcia w złożeniu wniosku o świadczenie z programu Dobry Start może liczyć na pracowników ZUS. Pomoc można uzyskać:
 • na specjalnej infolinii pod numerem 22 290 22 02 w dni robocze (pn.–pt.) w godz. 8.00 –15.00
 • w Centrum Obsługi Telefonicznej (COT) ZUS w dni robocze (pn.–pt.) w godz. 7.00 –18.00 pod numerem telefonu 22 560 16 00 lub za pośrednictwem maila na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.,
 • we wszystkich placówkach ZUS  oraz podczas e-wizyty w ZUS,
  • w trakcie dyżurów pracowników ZUS w siedzibach urzędów miasta, gminy, Poczty Polskiej i KRUS (informacje o dyżurach dostępne na www.zus.pl).

Więcej informacji na www.zus.pl

Świadczenie „Dobry Start” przysługuje niezależnie od posiadanego dochodu raz w roku na rozpoczynające rok szkolny dzieci do ukończenia: